Những điều cần biết trong in KTS

Do máy in là một yếu tố cố định trong quá trình thực hiện nên việc lựa chọn máy in là khâu đầu tiên cần quan tâm của đơn vị sản xuất. Việc lựa chọn máy in phải dựa trên nhiều yếu tố, mà trong đó phải kể đến giá thành máy, chất lượng in của máy và nhu cầu của thị trường.

a/. Chọn máy in:

Do máy in là một yếu tố cố định trong quá trình thực hiện nên việc lựa chọn máy in là khâu đầu tiên cần quan tâm của đơn vị sản xuất. Việc lựa chọn máy in phải dựa trên nhiều yếu tố, mà trong đó phải kể đến giá thành máy, chất lượng in của máy và nhu cầu của thị trường. Cùng một kích thước sản phẩm nhưng in trên máy in có khổ in lớn hơn thì giá thành sẽ đội lên cao hơn rất nhiều.

Theo khảo sát nhu cầu của thị trường, hiện nay 80% ấn phẩm quảng cáo  trên vải sợi có kích thước từ 1,6-2.5m trở xuống (tính theo khổ ngang của cuộn). Nhu cầu in các sản phẩm có kích thước cả hai chiều (ngang và dọc) lớn hơn kích thước trên là rất hiếm, một phần là vì công nghệ in trên loại vật liệu này cho giá thành khá cao so với mặt bằng chung cùng vời các loại vật liệu khác. Do đó để nhanh chóng khấu hao máy móc và hạ giá thành sản phẩm, thường các cơ sở in chọn máy in phun có khổ in tối đa từ 1.6 -2.5 m (máy dành cho ngoài trời có thể chọn máy có khổ in tối đa 2.5 – 3.2 m). Cũng cần quan tâm đến các giải pháp khi in (chia nhỏ hình cần in, xoay hướng, xếp đặt các hình cần in để dễ in và tận dụng tối đa khổ in…) để đạt hiệu quả cao nhất và giá thành thấp nhất cho sản phẩm in.

b/. Chọn Vật liệu:

Như đã trình bày trong chương trước, vật liệu có một sự tác động không nhỏ đến sản phẩm in ấn. Những tác động này có thể là theo mong muốn (do mục đích sử dụng vật liệu: cần độ bóng, mịn, hoặc mờ đục, xuyên sáng, không xuyên sáng,…) hay không theo mong muốn (tương tác giữa mực và vật liệu, độ biến dạng vật liệu,…). Có những loại vật liệu phải trải qua quá trình in thử rất nhiều lần mới đạt được kết quả in tốt. Đặc tính của từng loại vật liệu quyết định nó ảnh hưởng nhiều hoặc ít đến quá trình in và kết quả in.

Hiện nay trên thị trường vật liệu vải sợi cho in kỹ thuật số ở nước ta cũng khá hạn hẹp, chủ yếu sử dụng phổ biến nhất là hiflex và silk, thỉnh thoãng có một số ít cơ sở có thể in trên phi bóng. Tuy nhiên xét trên tổng thể các loại vật liệu vải sợi dành cho in kỹ thuật số hiện cũng rất đa dạng. Sự đa dạng của vật liệu có thể gây khó khăn cho in ấn vì cần phải qua một quá trình in thử trên vật liệu rất nhiều lần mới có thể xác định được vật liệu đó thích hợp với điều kiện in ấn nào (thích hợp in với mực nào, độ phân giải bao nhiêu, có cần thiết phải gia giảm các thành phần màu không,…).

Thiết nghĩ các đơn vị sản xuất in nên tạo profile cho đơn đặt hàng, trong đó có những thông tin về vật liệu và những ghi chú về những điều cần lưu ý khi in trên vật liệu đó. Tuy nhiên việc tạo profile này chỉ đảm bảo được sự đồng nhất cho những sản phẩm trong cùng một đơn đặt hàng, phạm vi sử dụng các thông tin này chỉ gói gọn trong một đơn đặt hàng riêng lẻ. Chưa nói đến nếu khách hàng đặt hàng tiếp tục nhưng yêu cầu sử dụng một loại vật liệu khác thì các thông tin trên cũng không thể giúp ích được gì cho in ấn. Việc phải thử lại từ đầu là không thể tránh khỏi.  Với hàng trăm loại vật liệu như hiện nay, việc phải thử đi thử lại như vậy sẽ làm hao tốn thời gian và chi phí rất lớn.

Theo ý kiến của nhóm, nên thực hiện một thư viện thông tin về vật liệu. Việc thực hiện này có thể được thực hiện ngay tại đơn vị sản xuất in hay tại đơn vị sản xuất vật liệu. Thư viện này sẽ cho biết đựơc đặc tính của vật liệu, đặc tính in và những thông tin cần thiết cho in ấn như độ giãn, độ biến dạng vật liệu, khả năng nhận mực của vật liệu, ảnh hưởng của từng loại mực in đến vật liệu,… nếu thực hiện được một thư viện như vậy thì khi sử dụng một loại vật liệu mới sẽ không mất nhiều thời gian để in thử nữa mà chỉ cần tham khảo thông tin về vật liệu đó để có những sự điều chỉnh cho thích hợp. Số lần in thử cho các đơn đặt hàng cũng sẽ giảm bớt đáng kể.

c/. Mực in:

Hiện nay hầu hết các đơn vị sản xuất in nói chung đều không sử dụng loại mực in theo nhà sản xuất khuyến cáo mà thay vào đó là  đổ mực máy in tương thích, mực không rõ nguồn gốc hoặc mực được pha chế theo kinh nghiệm sản xuất… do đó chất lượng in ấn không đảm bảo và dễ dẫn đến sửa chữa máy in thường xuyên. Những khó khăn có thể nhận thấy được là:

Quá trình in thử phải thực hiện rất nhiều lần, mất rất nhiều thời gian nhưng vẫn không thể loại bỏ được yếu tố sai lệch màu do mực sử dụng không đảm bảo được sự ổn định về chất lượng. Hầu như tất các các nhà in đều gặp phải tình trạng này.

Nếu sử dụng các loại mực không đạt chất lượng, cho dù thiết bị in ấn và điều kiện in ấn có tối ưu thế nào đi chăng nữa hiệu quả đạt được vẫn rất thấp. Nếu màu sắc được đảm bảo đồng nhất qua hệ thống quản lý màu (sẽ được nói đến ở phần sau) thì đến công đoạn in ấn vẫn không giữ được độ đồng nhất đó vì yếu tố mực in.

Tuổi thọ của máy in sẽ bị giảm đáng kể khi sử dụng các loại mực kém chất lượng này. Điều này không những ảnh hưởng đến vấn đề in ấn không thôi mà còn ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế lâu dài của doanh nghiệp (do phải sửa chữa máy in thường xuyên).

Vì thế, theo ý kiến của Tin Học Đồng Tâm, việc sử dụng mực chính hãng hoặc đổ mực máy in do các nhà sản xuất uy tín là điều cần thực hiện trước tiên để đảm bảo được chất lượng in ấn. Đa số các hãng sản xuất máy in đều có cung cấp những loại mực kèm theo cho dòng máy đó, đây là những loại mực đã được nghiên cứu và pha chế thích hợp nhất cho điều kiện in và thiết bị máy in. Đơn vị sản xuất in nên dùng những loại mực đảm bảo được chất lượng này. Dù biết rằng khi sử dụng loại mực do nhà sản xuất yêu cầu sẽ có giá thành cao hơn khi đổ mực máy in tương thích hoặc các loại mực khác nhưng sẽ đảm bảo được độ ổn định của màu sắc mà còn giúp cho quá trình quản lý màu được xuyên suốt từ đầu đến cuối tất cả các công đoạn. Giá thành của mực in là vấn đề mà các cơ sở in e ngại nhất (thường cao hơn đến vài chục lần so với mực Trung Quốc, Hàn Quốc, mực không rõ tên,…), ảnh hưởng đến giá thành của sản phẩm in. Tuy nhiên về lâu về dài, chất lượng và sự chuyên nghiệp trong in ấn là một yếu tố cạnh tranh có tính quyết định, đảm bảo sự thành công cho doanh nghiệp.

Ngoài ra một yếu tố có thể giúp cải thiện và gia tăng chất lượng in ấn là mở rộng khoảng phục chế màu. Khoảng phục chế màu càng lớn thì hình ảnh càng trung thực. để mở rộng khoảng phục chế màu người ta thường sử dụng các phương pháp như tăng độ dày lớp mực (tăng số lượng hạt mực, tăng thể tích của hạt mực…), tăng số lượng đơn vị cấp mực (đầu phun), chú trọng đến thành phần tạo màu của mực (dạng dye, dạng pigment,…). Tuy nhiên việc tăng độ dày lớp mực dễ dẫn đến các hiện tượng lem mực, khó khô và gây biến dạng vật liệu, nhất là các sản phẩm in trong nhà, in bằng các loại mực gốc nước, gốc dung môi. Do đó việc gia tăng độ dày lớp mực chỉ có thể thực hiện được trong một phạm vi hạn chế.

Vì vậy để gia tăng khoảng phục chế màu, chúng tôi nhận thấy biện pháp thích hợp nhất là tăng số đơn vị cấp mực và tăng các màu mực bổ sung cho các thành phần màu cơ bản như CMYK (giống như thêm đơn vị màu pha trong in offset, in ống đồng…). Hiện nay các máy in phun đều cung cấp thêm từ 2-4 đơn vị cấp mực (light magenta, light cyan, light yellow, light back…) để có thể gia tăng khoảng gamut màu có thể phục chế được. Đối với các sản phẩm yêu cầu cao về độ trung thực của màu sắc và cần phục chế những màu rộng hơn phạm vi phục chế được của 4 màu CMYK thì cần sử dụng thêm các đơn vị cấp mực này.

d/. Quản lý thiết bị và quản lý màu:

Hiện nay theo khảo sát của nhóm các cơ sở đã lưu ý đến việc quản lý và bảo trì thiết bị nên tiến trình công việc thực hiện trôi chảy, ít bị sự cố. Đặc biệt là việc sử dụng hệ thống mạng nội bộ đã làm cho thông tin được truyền đi nhanh hơn, việc quản lý và điều khiển hệ thống dễ dàng hơn trước rất nhiều.

Tuy nhiên việc quản lý màu thì lại chưa được các cơ sở in lưu ý, việc cân chỉnh thiết bị cũng không được thực hiện thường xuyên, do đó sự sai lệch về màu sắc hầu như luôn xảy ra. Lý do của thực trạng này là bởi người quản lý hệ thống vẫn chưa thể hiểu hết tầm quan trọng của việc quản lý màu sắc, chưa có những hiểu biết cơ bản về quản lý màu, tạo và sử dụng các ICC profile để quản lý màu sắc. Hơn nữa những hạn chế về mực in cũng  không cho phép việc quản lý màu được thực hiện xuyên suốt các công đoạn.

Theo ý kiến của nhóm, nếu các hạn chế về mực in được giải quyết, các cơ sở in nên đầu tư vào việc quản lý màu, thực hiện chuẩn hóa các thiết bị để thực hiện việc in ấn đạt hiệu quả cao hơn. Lĩnh vực in kỹ thuật số khổ lớn trên vật liệu dạng sợi nói chung khá mới mẽ với thị trường nước ta hiện nay do đó yêu cầu quản lý màu đồng bộ trên thiết bị cũng không phải là chuyện sớm chiều. Các đơn vị sản xuất in cần phải lưu ý vần đền này nhằm nâng cao khả năng sản xuất cũng như uy tín của đơn vị.